De OOSTERHOEK

KERKEN IN DE OOSTERHOEK - OTERDUM - RONDGANG over KERKHOF

 

Ned. Herv. Kerk Oterdum

Rondgang over KERHOF OTERDUM

 

(onderstaande foto's zijn in 2011 gemaakt door Dick Veltman)

 

 

w
Toegang kerkhof Oterdum

 

 

w
Toegang kerk en kerkhof, gezien van voor de dijksverhoging en de afbraak.

 

Beschrijving van alle nog bestaande Grafstenen Kerkhof Oterdum.

 

 

Grondslag Van De Kerk Te Oterdum
Met De Omliggende Graven
Volgens Model Niews Overgeset
In Den Jaare 1816


w

w

 

 w
Schets van de bestaande zerken,opgenomen om de zerken na de dijksverhoging op dezelfde plaats te herplaatsen.
De zerken zijn toen tijdelijk opgeslagen op de begraafplaats te Oterdumerwarven.

 

w
In 1976 werd op de plaats waar eertijds de kerk van Oterdum stond,
een bronzen gedenkteken opgericht,vervaardigd door M.Meesters.

 

w
Bronzen hand , het éen meter hoge beeld ,op het kerhof van Oterdum, is in de
nacht van maandag op dinsdag 7 februari 2011 door koperdieven gestolen.

 

 

Op de begraafplaats zijn de oude
grafzerken hersteld door de
,, Stichting Behoud Monument Dorp Oterdum”

w

 

d d
1
2

Rustplaats 
van

P.K.STIKKER  

geb. den 6 Oct:
1820 overl:den
13 april 1886
echtgenoot
van

E.H.NAP

RUSTPLAATS
VAN
ENA TJARKS
TOXOPEUS
WED. VAN WIJLEN
R.T. VAN ZANTEN
GEB. DEN 19 FEBr.
1793
TE BORGSWEER
EN OVERLEDEN
TE OTERDUM
DEN 3 FEBRUARIJ
1874

 

 

d d
3
4

Rustplaats van
REMKO VAN ZANTEN
geboren den 10
September 1872
overleden de 6  
Augustus 1880 
enigstzoontje van

T.R. VAN ZANTEN EN 
T.F.STEENHUISEN
Rustplaats van
TJAARD REMKES van ZANTEN
in leven
echtgenoot van
TRIJNTIE FREERKS
STEENHUISEN
geb. te Oterdum
25 Jan: 1826
aldaar overl.
8 Jan. 1888

 

 

w
4a
?     Toxopeus
Zoontje van
Jantien Johannes Toxopeus
en
Redmer Tiddes

 

 

o
5

RUSTPLAATS
VAN
AIKO JANNES TOXOPEUS
GEBOREN. 11 MEI 1870
OVERLEDEN. 24 MEI 1870
ZOONTJE VAN
G. P. TOXOPEUS
EN
G. A. STEENHUIS

 

o
6

RUSTPLAATS VAN
    
GRIETIE A.STEENHUIS

geb. te TERMUNTEN 9 Nov. 1835
overl. te OTERDUM, 14 Mei 1870
echtgenoote van
         
G.P.TOXOPEUS.

 

 

o
8 et 7

 

 

o o
7
8
Ter nagedach-
tenis van
                
Imke Aikes
Brouwer
Geb.te Termunten
den 28 October
1796. overl. te
Oterdum den  18
Augustus 1877
echtgenoot  van
D.F.Smith

Ter nagedacht-
tenis van

DERK PIETER
SMITH

geb: te SOLWERD den
28 Februari 1795
overl:te Oterdum  den
19 December 1883
echtgenoot van
I.A. BROUWER

                                                

 

o

 

 

p p p
9
10
11

RUSTPLAATS
van
   JOHANNES. H. WIJNTIES 
geb.te 
LOPPERSUM
den 30 julij
1817 overl. te
OTERDUM den 13
Aug. 1871
echtgenoot van
A.O.WIERENGA

 

RUSTPLAATS
van
AALTIE.O.WIERENGA
geb. te
LOPPERSUM 
den 30 Dec.
1817. overl. te
Oterdum den 2
Nov. 1876 we
duwe van
J.A.WIJNTJES

 

Rustplaats
van

BOUKE
geb: den  19 Juli 
1853 overl. den 
18 Nov:1882
dochter van
J.H.WIJNTIES
en

A.O. Wierenga

 
     

 

 

p


 

p
12

RUSTPLAATS
van

MARTIE. R. WILDEBOER
geb. te Oterdum den 10 Sept.
1798. overleden 3 Sept. 1876
echtgenoot van
JAN. J. de VRIES

  STA. WANDELAAR EN LEES
WIENS OVERSCHOT HIER ZIJ,
EN DENK AAN DIT LOT;
't TREFT VROEG OF LAAT OOK MIJ.

 

 

p
13

Rustplaats van
                                       
GEERTIE NIENHUIS

geboren 11 Februari 1856
overl: den 15 April 1881
echtgenoot van
                                       
H.BONESCHANSKER

 

p
14

RUSTPLAATS
VAN
                                        
JAN.N. BONESCHANSKER
geb. 31 Aug.1849.  Overl.
te Oterdum 3 Nov.1823

ZOON  VAN  H.BONESCHANSKER
EN
L.HERTEMA

 

 

p p
15
16

Rustplaats van
MARTJE D.
KUIPER 
geb. 28 Jan. 1833
overl.31 Aug.1871
Echtgenoot van
BARELD .J. 
BUISKOOL

 

 

 

 

Ter gedachtenis
van
FENJE JANS
BUISKOOL
geb. 27 Oct.
1839
overl. 16 Mei
1868

In 't blaejen van haar jaren
Moest zij henen varen
Naar het somber graf
Maar het was Godswil
Een ieder zij dan stil
Hij nam die 't ons ook gaf.

 

p

 

 

p
17
18
19

 

p
17

RUST
PLAATS
VAN

EGBERT HARMS JAGER
Geb. den 7 Nov.1831
Overleden  13 Mei 1863
echtgenoot van
TALJE.N. TAKENS

 

p
18

RUSTPLAATS

VAN

SARINA EGBERTS JAGER

geb. den 24 Febr.1858

overl.den 11 Oct. 1860

 

 p
 19

RUST
PLAATS
VAN

    GEERT GEUKES TOXOPEUS

   geb. den 14 Sept. 1824
   overl. Den 2 Nov. 1855
   echtgenoot van
                                   
   TALJE N. TAKENS

 

 

p p
20
21
TER GEDACHTENIS
AAN
         
SIJBRANDS JANS
NIJHOFF
GEBOREN DEN 17
FEBRUARIJ 
1768
OVERLEDEN DEN
11 MAART
1827

TER GEDACHTENIS
AAN

JOHANNES
SIJBRANDS NIJHOFF
GEBOREN DEN 20
FEBRUARIJ
1812
OVERLEDEN DEN
11 AUGUSTUS
1836

 

 

j

 

 

p
22

Ter gedachtenis

HINDRIKTJE HARMS JAGER

GEB.TE NIEUWOLDA DEN4 FEBRUARIJ1825

OVERLTE OTERDUM DEN26FEBRUARIJ1860

ECHTGENOOTEVANS.S. NIJHOFF

 

  

p
23

Rustplaats van

SIJBRAND .S. NIJHOFF

geboren te Oterdum den 13
November 1820, en aldaar
overleden 14 Augustus 1885
eerst echtgenoot van
H.H.Jager later van
F.H.Keijer

 

 i
24 

Rustplaats van

HENDRIKTJE TOXOPEUS

geboren den 13 November 1877
overleden den 15 April 1878
geliefd dochtertje van

M.TOXOPEUS en
E.NIJHOFF

  

i
25a

ANNO 1684 DEN 25 MARTIUS IS
DIE DEUCHTSAEME TRINTIEN
TIARCKX HUISVROUW VAN DIE
EERSAEME LAMBERT TIDDES
KERCKVOCHT TOT OTERDOM CHRIS
TELYCK IN DEN HEEREN GERUST
IN HET 78 JAER HAERS OUDER
DOOMS VERWACHTENDE EEN SALI
GE OPSTANDINGE IN CHRISTO

HYR LECH ICK EENSAEM IN EEN HUIS
ONTSLAGEN VAN VEE: MOEITEN KRUIS
TOT DAT MY GOD OP WECKEN SAL
DOOR SYN ENCELS BASUINSCESCHAL

 

i
25

ANNO 1670 DEN 12 FREBREVARI IS
JANTIEN JOHANNES TOXOPOEUS
DE HUISVROU VAN REDMER TIDDES
IN DEN HEEREN GERUST  HARES OL-
DERDOMS 33 JAREN VERWACHTENDE
EEN VROLICKE OPEERSTANDINGE DOOR
CHRISTOM ONSEN HEEREN AMEN

 

ICK WIET DAT MYN VERLOSSER LEEFT
JOB INT 19 CAPYT

 

i
26


i
ANNO 1721 DE 9 DESEMBR, IS
DESER WERELD OVERLEDEN
NICOLAAS JANS,
OP NIEUWENHUIS, OUDERLINGH DER
GEMEINTE TOT OTERDUM IN HET
62e JAAR ZYNS OUDERDOMS
LIJDT ALHIER BEGRAVEN EN
VERWACHT EEN ZALIGE
OPSTANDINGE IN CHRISTUS

Wapen: Gedeeld: 1 een halve adelaar; II doorsneden: a. twee leliën  naast elkaar en daar-
onder een lelie en een klaverblad naast elkaar; b. drie rozen.

(Uit ,,Groninger gedenkwaardig heden”  van A.Pathuis)

 

 

o

 

 

                                                                                             
u
27

LUCIA
dochter van
HARKE PIETERS
TOXOPEUS
en
JANTJE AIKES
STEENHUIS
geb te Nienhuis 28 Jan.1870
overl. Te Groningen 24 Mei 1885


u
28

Ter gedachtenis van

HARKE PIETERS TOXOPEUS

echtgenoot van

JANTJE AIKES STEENHUIS

geb te Nienhuis 11 September 1825
overl. Nienhuis 18 April
1876

 

 u
29

LUCIA
dochtertje van
HARKE PIETERS TOXOPEUS
en JANTJE AIKES STEENHUIS
geb. te Nienhuis 6 Febr.
1865
overl. te Nienhuis 28 Maart
1868

  

 

u
30

 GEWIJD AAN

TRIJNTJE HARKES TOXOPEUS

WEDUWE VAN PIETER J.TOXOPEUS

GEB. TE LALLEWEER 4 APRIL 1801

OVERL. TE OTERDUM 23 AUG. 1860

GEWIJD AAN

PIETER JANS TOXOPEUS

ECHTGENOOT VAN TRIJNTJE H.TOXOPEUS

GEB. TE NIEWENHUIS 4 APRIL 1784

OVERL. TE OTERDUM 1 APRIL 1895
   

 

h

31

Rustplaats
van
Luktje
dochtertje van
Harke Pietes Toxopeus
en
Jantje Aikes Steenhuis
geb. te Nienhuis 8 Jan.
1860
overl. te Nienhuis 11 Jan.
1860

 

g g
32
33

TER
GEDACHTENIS AAN


KLAAS LESMAN
geb. te
HEVESKESKLOOSTER
17 Jan. 1833
overl. te Oterdum
8 Sept. 
1871

TER
GEDACHTENIS
VAN


STOFFER
PIETERS VAN DIJK
geb. te Oterdum
den 24 Sept.
1800 overl.
aldaar den 30
Aug. 1875
   

 

 

f

34

Rustplaats
VAN
TRIJNTJE
SMITH
GEB. DEN 7 AUGUS.
1814 OVER. TE
OTERDUM DEN 16
APRIL 1872
Echtgenoote van
SIEGER DUIKER
WELKEN IN DEN
OUDERDOM VAN
63 JAREN OP 29 DEC.
1877 TE DELFT IS
OVERLEDEN.

 

g
35

TER GEDACHTENIS
VAN
                
KLAAS JANS 

GELIEFD ZOONTIE VAN
J.J.HAKEN
EN
T.R.REMTEMA
geb. 8 Junij 1862
overl. 27 Oct. 1865 

 

 

p
36

TER GEDACHTENIS
van
TRIENTIE
geb. 29 Aug. 1879
overl. 3 Oct. 1879
dochtertje van
J.J.HAKEN
en
G.W.BOUMAN

 

f

 

f f
37
38

FROUWIENA WILLEMIENA
STUIVINGA
geboren 27 Maart 1827
overleden 30 November 1871

 

 JOHANNES MARIUS
geb. den 14 April 1832
overl. den 26 Februari 1870
Zoon van J.Eikema
Predik: te deze plaatse


 

o

 

o o
39
40

FREDERIKA
SCHLEURHOLTS
echtgenoote van
J.EIKEMA
Predikant te Oterdum 
geb. te Bedum de 25 November 1813
overl. Den 12 Mei 1852

 

JAKOB
GERHARD HIERONIMUS
geboren 24 October 1866
overleden 24 Januari 1872
Zoon van J.Eikema
Predikant hier ter plaatse

 

 

 

y y
41
42
TER
NAGEDACHTENIS
VAN
           
A.R.VAN ZANTEN

geb. den 27
Oct. 1818
overl. den
13 Janu. 1874
echtgenoot van
         
E.C.BEKENKAMP

TER
NAGEDACHTENIS
VAN

E.C.BEKENKAMP

geboren den 23
September 1812
overleden den 9
Juni 1980
echtgenoot van

A.R. VAN ZANTEN

 
   

 

 

 

 

y y
43
44

GEWIJD AAN
                 
LAMBERTUS
geb. den 30
Mei 1845
overl. Den 22
Jan. 1871
zoon van
J.FABER EN
J.R.VOS

 
Rustplaats
van
LAMBERTUS
JANS FABER
Hoofdonderwijzer
te Engelbert
overleden den
14 Maart 1867
in den ouderdom
van 76 Jaren
echtgenoot van
H.L.VAN DIJKEN

 

 

y
45

RUSTPLAATS VAN
                                                   
REINT HEIKO

geb. 19 December 1878

overl. 1 October 1888
zoon van

H.R.Hagenus
en
A.S.Ettema

   

y
46

Rustplaats
van

ANTIE ETTEMA

geb; te Opwierde den 20 juli
1848 overl.te Oterdum den 19
Juni 1885 geliefde echtgenoot van
H.Hagenus
en onze zorgvolle moeder
van zijn drie
kinderen  

 

 

y y
47
48

RUSTPLAATS
VAN

ALDERT
ROELFS BOS

GEBOREN TE
OTERDUM
DEN 14 MAART
1844
EN ALDAAR
OVERLEDEN
DEN
16 AUGUSTUS
1872

RUSTPLAATS
van

ALBERTJE
JAN MULDER

geb; den 6
Febr.1815
overleden 30
Aug. 1885
echtgenoote van

R.A.BOS

 

 

g
49

RUSTPLAATS
van

HINDRIK
JANS PERDOK

geb. te Wagen-
borgen den 12
April 1823
overl. te Oterdum
21 Jan. 1886
EERST echtgenoot
van K.Schoonbeek 
LATER van

G.WOLTHUIS

 

g g
50
51

RUSTPLAATS
van

O.R.WILDEBOER

geboren
den 19 Sep.
1793,overle.
den den 14
Sep. 1868.echt.
genoot van

TRIJNTIE TROF

RUSTPLAATS
van

T.F.TROF

geboren
den 21 Febr.
1801. overle-
den den 2 Nov.
1873 wed. van

OKKE
WILDEBOER


 

 

d
 52

ANNO 1666, DEN 3 OCTOBER
IS DEN GODSALIGEN EN WEL-
GELEERDEN JOHANNES TOX-
OPOEUS PASTOR TOT OTER-
DUM. SYNES OUDEDOOMS
ONGEVEER 60 EN SYNES PRE-
DIGAMTS 32 JAER SEER
CHRISTELICK GESTORVEN
EN LEIT ALHYR BEGRAVEN.

Wapen:  Een voetboog met een niet gespannen pees, de trekker rechts. Helmteken een voetboog met een niet gespannen pees, de trekker rechts.

Bijbeltekst Grieks; 1 cor. 15 vers 53.

(Uit ,,Groninger gedenkwaardig heden”  van A.Pathuis)

De griekse tekst van 1 Corinthe 15:53, welk vertaald luidt:

,,Dit vergankelijke moet onvergankelijkheid aandoen en dit sterfelijke moet onsterfelijkheid aandoen”

 

 

d
De fundering van de kerk van Oterdum.

De groene stip op de foto geeft aan waar de grafzerk van de pastor Johannes
Toxopeus is gevonden.
Het was in die tijd de gewoonte om in de kerk te worden begraven.
De grafzerk lag onder de houten vloer en kwam tijdens de afbraak van de kerk te
voorschijn. Na de dijksverhoging is deze zerk -evenals de andere zerken – op de
dijk geplaats, op dezelfde plaats waar deze steen ook is gevonden.

 

 
Verplaatsen grafsteen van Ds. Johannes Toxopeus (1606-1666)

Doordat de grafsteen  veel te lijden had van de zilte zeelucht , en die ook nog eens
werd aangetast door de chemische industrie in de buurt. Heeft de stichting ,,Gerrit
Alje Toxopeus 1852”, die zich inzet voor het behoud van de graven  van de
Toxopeussen , na toestemming van verschillende instantie ,de verplaatsing van de
grafzerk uitgevoerd en geplaatst in de Ned. Herv. Kerk van Woldendorp.
In deze kerk kreeg de steen van Toxopeus een nieuwe plek in een nis,staande naast
de zerk van zijn vrouw Tiaeckjen Toxopeus-Abels (1614-1676)

 

d
52

Op deze plaats bevindt zich het graf van ds. Johannes Toxopeus (1606-1666) predikant te Oterdum. De oorspronkelijke grafsteen is in 2004 van hier overgebracht naar de Ned.Herv. Kerk te Woldendorp, door de ,,Stichting Gerrit Alje Toxopeus 1852”

 

d
De bovenstaande steen ligt boven op de dijk ten noorden van de afgebroken kerk.
De tekst op de zerk is niet meer leesbaar.
In het boek ,,Groninger gedenkwaardigheden” van A.Pathuis, staan een zevental  grafzerken vermeld.
Deze stenen waren voor  1973 nog aanwezig,waarschijnlijk lagen ze onder het maaiveld.
Drie stenen met onderstaande tekst zijn niet op het kerkhof terug te vinden.

Op blz. 574, van het boek ,,Groninger Gedenkwaadigheden” Grafzerken Oterdum, staan de teksten van de niet meer aanwezige grafzerken.

 

[3168] ANNO 1670, DEN 8 MARTIUS, IS DEN EERBAREN TIDDO REDMERS DIE SONE VAN REDMER TIDDES, CHRISTELYCKEN IN DEN HEERE GERUST, ZYNS OUDERDOMS... VERWACHTEN DIE ZALIGE OPSTANDING IN CHRISTO JESU.

Huismerk, vergezeld van de letters T.R.

 

[3168a] ANNO 1673,DEN 20ste MAIO.IS DE EERBAARE CLAS JANS....TSTER 90 I CHRISTELICK IN DEN HERE ONTSLAEPEN,VORWACHTENDE EEN FROLYKE OPSTANDING, ...JUNGESTEN DAEGE DORCH CHRISTUM UNSEN HEREN.

Wapen; Gedeeld; I een halve adelaar; II doorsneden; a. huismerk ; b. drie klaverbladen, 1 en 2.

 

[3169a]  Wapens; rechts; Een omgewende leeuw, Links; Onherkenbaar.